Patron

Przyszły pisarz urodził się 5.05.1846 roku w Woli Okrzejskiej. Rodzina pochodziła z Litwy. Pradziad przeniósł się do Królestwa wskutek wojny z Rosją, znanej w historii pod nazwą Konfederacji Barskiej. Dziad służył pod Napoleonem. Ojciec brał udział w rewolucji 1830 i 1863 roku.

Sienkiewicz pochodził z rodziny szlacheckiej, jego rodowód sięga być może XVI stulecia. Oszyk – to herb rodowy Sienkiewiczów tak opisany: w polu srebrnym łabędź, pod którym z prawej strony kotwica ukośnie w prawo zwrócona, z lewej pod tymże łabędziem łuk złoty z trzema grotami także w prawo ukośnie zwrócony. W drzewie genealogicznym Sienkiewiczów ze strony matki Stefanii Cieciszowskiej znaleźć możemy: Joachima Lelewela-historyka, Jadwigę Łuszczewską (Deotymę) – „wieszczkę”.

Dzieciństwo Henryk spędził w Grabowcach i Woli Okrzejskiej. Pisarz wspomina z tego okresu odkrycie na strychu kufra z książkami, z których rzekomo wcześniej korzystał sam Lelewel: „Uczyłem się czytać na Reju, Kochanowskim, Orzechowskim, Skardze…”.

W 1858 został przyjęty do Gimnazjum Realnego w Warszawie (obecnie gmach Uniwersytetu Warszawskiego), tam uczęszczał 4 lata.

Liczna rodzina Sienkiewiczów żyła w niedostatku, dlatego Henryk dawał korepetycje. Opuścił gimnazjum i zatrudnił się jako guwerner u Weyherów w Poświętnem k/Płońska i przygotowywał się do eksternistycznego egzaminu z klasy VII (maturalnej).

25.10.1866 roku Sienkiewicz złożył egzamin wstępny do Szkoły Głównej, najpierw na wydział prawniczy, potem na medycynę, a następnie przeniósł się na filologiczny. Rodzina nie podzielała tego wyboru, obawiając się, że z pisania wyżyć się nie da. Grono kolegów Autora było imponujące: A. Świętochowski, P. Chmielowski, A. Głowacki(Prus), A. Bem, J. Ochorowicz i J. Kotarbiński.

Sienkiewicza najbardziej interesowały wykłady o piśmiennictwie staropolskim. Wynikiem tych zainteresowań była praca badawcza o twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, wydrukowana w „Tygodniku Ilustrowanym”.

Pisarz był bywalcem salonu Heleny Modrzejewskiej, gdzie poznał Stanisława Witkiewicza, Adama Chmielowskiego, Józefa Chełmińskiego.

19.02.1876 roku wyjechał jako korespondent „Gazety Polskiej” do Ameryki. Jeszcze w Europie zaczyna pisać cykl „Listy z podróży”, a następnie „Listy z podróży do Ameryki”. Przebywał w Stanach Zjednoczonych do początku 1878r. Czynił wyprawy w góry w towarzystwie miejscowego trapera, brał udział w polowaniach na grizzly i bawoły, podczas tych wypraw żył po indiańsku.

Sienkiewicz był niestrudzonym podróżnikiem, odwiedził Paryż, Wenecję, Rzym, Florencję, Pompeje, Neapol, Capri, Abację, Kair, Egipt, Zanzibar. W kraju często bywał w Zakopanem, Szczawnicy i Krynicy oraz w Krakowie. Wiele pobytów w europejskich kurortach (San Remo, Meran, Falkenstein, alpejskie Reichenhall) związanych jest z kuracjami żony, chorej na gruźlicę, Marii z Szetkiewiczów, a później reperowaniem własnego zdrowia. Dlatego tyle utworów powstaje w hotelach, sanatoriach czy prywatnych rezydencjach przyjaciół, do których chętnie zapraszano pisarza.

„Marie jego życia”- to tytuł książki Barbary Wachowicz o skomplikowanych relacjach pisarza z kobietami o tym właśnie imieniu. Pierwszą była żona Maria Szetkiewicz; szczęście trwało krótko, niespełna 5 lat, gruźlica zabrała ukochaną w chwili, gdy Pisarz zmagał się z pisaniem „Potopu”. Owocem związku Sienkiewiczów były dzieci: Henryk Józef i Jadwiga Maria. Los autora jeszcze parę razy wiązał z Mariami, najpierw zaręczyny z młodszą o 16 lat od siebie Marią Babską, które zerwał sam Sienkiewicz, następnie miało miejsce zauroczenie Marią Wołodkowiczową (Marynuszką). Ślub miał miejsce 11.11.1893, małżeństwo przetrwało 6 tygodni. Była jeszcze jedna Wielkopolanka, Maria Radziejewska, w której zakochał się artysta, ale ta panna wystraszyła się i uciekła. Ostatnią Marią (Marytką), która przeżyła pisarza , była wcześniej odrzucona przez Sienkiewicz Maria Babska. Ślub odbył się 5.05.1904 roku, pan młody kończył tego dnia 58 lat.

„Dar Wołodyjowskiego” – to niezwykła darowizna anonimowego miłośnika sztuki epickiej Sienkiewicza, który ofiarował pisarzowi 15000 rubli. Informację o przesyłce autor wydukował w „ Słowie”: W dniu wczorajszym odebrałem przesyłkę pieniężną, obejmującą piętnaście tysięcy rubli i kartkę ze słowami: Michał Wołodyjowski-Henrykowi Sienkiewiczowi. Pisarz daru nie przyjął i umieścił go w depozycie bankowym, a odsetki (800 rs rocznie) uczynił stypendium imienia Marii Sienkiewiczowej dla chorych na suchoty literatów, malarzy, muzyków. Fundacja funkcjonowała do 1917 roku i skorzystał ze stypendium min. S. Wyspiański, S. Przybyszewski, S. Witkiewicz i K. Tetmajer.

Pisarz poecie – Sienkiewicz należał do świty organizującej sprowadzenie prochów wieszcza A. Mickiewicza do kraju i pochówku na Wawelu, przyczynił się też do postawienia pomnika Mickiewicza na Rynku w Krakowie.

Rok 1900 był rokiem obchodów jubileuszowych Sienkiewicza. Przyszły Noblista otrzymuje w darze ziemię i dworek na kielecczyźnie Oblęgorek. Uroczystości jubileuszowe odbywały się w wielu miejscach, min. W Krakowie, Poznaniu, Lwowie. 6 czerwca został doktorem honoris causa UJ i otrzymał błogosławieństwo od papieża Leona XIII. Zwieńczeniem sukcesów autora była literacka Nagroda Nobla za twórczość epicką odebrana 10.12.1905 roku.

Największy finansowy paradoks sukcesu powieści „Quo vadis” polegał na tym, że jeden z pierwszych bestsellerów w prowadzonych od początku XX wieku rankingach pozwalał wzbogacać się tłumaczom, wydawcom, później filmowcom, tylko nie autorowi. Sienkiewicz zbiłby niewyobrażalną fortunę, gdyby Rosja, której był formalnie obywatelem (zabór rosyjski) podpisała konwencję o prawie autorskim.